Οι Νερόμυλοι του Μυλοποτάμου Κυθήρων: Ένα ζωντανό παραμύθι μέσα στη φύση
Στην καταπράσινη καρδιά των Κυθήρων, σ’ έναν τόπο που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από τις σελίδες ενός παλιού παραμυθιού, απλώνεται η κοιλάδα του Μυλοποτάμου. Εκεί, ο επισκέπτης συναντά ένα μοναδικό σύμπλεγμα νερόμυλων – μια πραγματική πολιτιστική κληρονομιά που διασώζει τη μνήμη της παραδοσιακής ζωής και της αειφόρου διαχείρισης των φυσικών πόρων.
Τοπίο και φυσικό περιβάλλον
Η περιοχή του παραδοσιακό χωριού του Μυλοποτάμου είναι πλούσια σε νερά, χάρη στις πηγές της Φόνισσας, από τις οποίες γεννιέται ένας μικρό ρυάκι . Το ρυάκι αυτό, καθώς κατηφορίζει προς τη θάλασσα, δημιουργεί μια καταπράσινη χαράδρα γεμάτη πλατάνια, βρύα, καταρράκτες και λιμνούλες – ιδανικό καταφύγιο δροσιάς και ηρεμίας.
Κατά μήκος αυτής της διαδρομής βρίσκονται οι περίφημοι νερόμυλοι του Μυλοποτάμου, οι οποίοι λειτουργούσαν για αιώνες με τη δύναμη του νερού, αλέθοντας σιτάρι και άλλα δημητριακά για τις ανάγκες των κατοίκων.
Η Ιστορία των Νερόμυλων
Οι νερόμυλοι του Μυλοποτάμου χρονολογούνται από την Ενετοκρατία, ενώ η χρήση τους συνεχίστηκε αδιάκοπα μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα. Σε ακμή, λειτουργούσαν πάνω από 20 μύλοι κατά μήκος της λαγκαδιάς. Καθένας τους ήταν λιθόκτιστος, μικρός σε μέγεθος, αλλά ιδιαίτερα λειτουργικός.
Οι μύλοι συνδέονταν με ένα δίκτυο καναλιών και υδατοδεξαμενών (συχνά λαξευμένων στο βράχο), που εξασφάλιζαν την ομαλή ροή του νερού. Η τεχνογνωσία που εφαρμόστηκε στην κατασκευή τους αποτελεί θαυμαστό δείγμα παραδοσιακής υδραυλικής μηχανικής.
Η Διαδρομή του Μύλου
Η πιο γνωστή πεζοπορική διαδρομή ξεκινά από τον παραδοσιακό οικισμό του Μυλοποτάμου και οδηγεί μέσα από το φαράγγι, διασχίζοντας πέτρινα γεφύρια και παλιά καλντερίμια, περνώντας από μύλους εγκαταλελειμμένους αλλά και αναπαλαιωμένους. Το μονοπάτι καταλήγει στο γραφικό Καλάμι, όπου ο ποταμός συναντά τη θάλασσα.
Κατά τη διαδρομή, οι επισκέπτες απολαμβάνουν τον ήχο του νερού, το κελάηδισμα των πουλιών, τα αρώματα από άγρια βότανα και, φυσικά, το πιο διάσημο αξιοθέατο της περιοχής: ο Καταρράκτης της Φόνισσας – ένας εντυπωσιακός καταρράκτης που πέφτει μέσα σε μια φυσική λιμνούλα, προσφέροντας σκηνικό μοναδικής ομορφιάς.
Ο Νερόμυλος του Φιλιππή
Ένας από τους πιο καλοδιατηρημένους και γνωστούς μύλους είναι ο Νερόμυλος του Φιλιππή, ο οποίος έχει αναστηλωθεί και λειτουργεί ως επισκέψιμο μουσείο. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν από κοντά πώς λειτουργούσε ο μηχανισμός άλεσης, να μάθουν για τη ζωή των μυλωνάδων και να θαυμάσουν τα εργαλεία και τα αντικείμενα εποχής που εκτίθενται στο χώρο. Δυστυχώς σήμερα μετά την πρόωρη απουσία του ιδιοκτήτη, όμιλος παραμένει κλειστός για το κοινό.
Πρακτικές πληροφορίες για τον επισκέπτη
- Πρόσβαση: Ο Μυλοπόταμος βρίσκεται περίπου 15 χλμ από τη Χώρα Κυθήρων. Υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης με αυτοκίνητο, ενώ η πεζοπορία στο φαράγγι απαιτεί στοιχειώδη φυσική κατάσταση.
- Ιδανική εποχή: Άνοιξη και αρχές καλοκαιριού, όταν το νερό ρέει άφθονο και η φύση είναι στο αποκορύφωμά της.
- Εξοπλισμός: Αθλητικά παπούτσια, νερό, καπέλο και φωτογραφική μηχανή – η ομορφιά της διαδρομής είναι ακαταμάχητη!
- Ξεναγήσεις: Κατά τους θερινούς μήνες, οργανώνονται περιηγήσεις από ντόπιους οδηγούς που εμπλουτίζουν την εμπειρία με ιστορίες και θρύλους.
Συμπεράσματα
Οι νερόμυλοι Μυλοποτάμου Κυθήρων δεν είναι απλώς ένα αξιοθέατο· είναι ένα παράθυρο στο παρελθόν, μια εμπειρία που συνδυάζει τη φυσική ομορφιά με την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού. Για τον περιηγητή που αναζητά κάτι αυθεντικό και γνήσιο, αυτή η κοιλάδα με τους παλιούς μύλους προσφέρει μια αξέχαστη συνάντηση με το χθες, μέσα σε ένα από τα πιο μαγευτικά τοπία της Ελλάδας.
